Maküla Deliği
Maküla deliği, merkezi retina bölgesindeki deliktir. Maküla deliği genellikle 55 yaşın üstünde görülür. Hastalık daha çok kadınlaarı tutar, olguların üçte ikisi kadındır. Maküla deliği, yaşlanmanın doğal bir süreci olarak vitreus yapısının bozularak maküladan ayrılması sırasında oluşur. Retina yüzeyinde kalan vitreus kalıntısı kasılıp büzüşerek maküla ve foveayı dışa doğru çeker. Bunun sonucunda delik oluşur. Maküla deliği daha seyrek olarak göz travması, yüksek miyopi, göz içi iltihaplanması, retina dekolmanı ve diğer göz hastalıklarına da bağlı gelişebilir. Maküla deliği başlangıçta görme merkezinde çarpık görme ve bulanık görme şeklinde bulgu verir. Deliğin haftalar ve aylar içerisinde büyümesiyle merkezi görme ciddi şekilde etkilenir. Maküla deliği olan hastalar görüşlerinin tam orta noktasında değişiklikler hissederler.
Bu değişikler erken evrede düz çizgilerde kırılma, eğri görme şeklinde olurken ileri evrelerde görme merkezinde sabit bir leke görme şeklinde olur. Hastalık genellikle tek gözü tutmakla birlikte %10-30 olguda diğer göz de etkilenir. Eşlik eden retina dekolmanı yoksa periferik görme genellikle etkilenmemiştir. Tedavi edilmeyen maküla deliği 50 yaş üstü yetişkinlerde geri dönüşü olmayan merkezi görme kayıplarının sık sayılabilecek sebeplerinden biridir. Maküla deliği tanısı için göz muayenesini takiben damlalı göz dibi (göz arkası) muayenesi yapılır. Maküla deliğinden şüphelenilen hastalara göz tomografisi olarak bilinen, ışık dalgaları kullanarak retinanın görüntülenmesini sağlayan ve hiçbir yan etkisi olmayan optik koherens tomografi uygulanır. Maküla deliğinin eskiden tedavisi yokken bugün cerrahi ile düzeltilebilmektedir.
Uygulanan cerrahi işlemin başarısı çok yüksektir. Ancak tam olarak fonksiyonel iyileşmenin sağlanması için aylar gerekebilir. Vitrektomi olarak adlandırılan cerrahide göz içindeki vitreus boşaltılır ve peşinden deliğin kapanması için arka göz boşluğuna gaz enjekte edilir. Hasta ameliyatı takiben ortalama 5 gün boyunca yüz üstü yatar. Böylece gazın makülaya baskı yapması ve deliğin kapanması sağlanır. Maküla deliği cerrahisi sonrası katarakt gelişmesi veya mevcut kataraktın ilerlemesi oldukça sık karşılaşılan bir durumdur. Maküla deliği cerrahisinden sonra gaz verilen hastalar doktor izin vemediği süre içinde uçağa binemez, yüksek rakımlara çıkamazlar.