Prof. Dr. Fevzi Şentürk
Santral Seröz Korioretinopati (SSK)
Santral seröz koryoretinopati (SSK), retinanın altındaki sıvı birikimiyle karakterize, genellikle ani başlayan bir görme bozukluğudur. Retina tabakasının alt kısmında bulunan koroid adlı damarsal dokudan gelen sıvı, retinanın merkezi olan makula bölgesinin altında birikir. Bu da görme merkezinde bulanıklığa, şekil bozukluklarına ve görüntü kaymalarına neden olur.
Hastalık sıklıkla genç ve orta yaş erkeklerde görülür. Genellikle tek göz etkilenir ancak bazı durumlarda her iki göz de tutulabilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
SSK, özellikle 25–50 yaş arası erkeklerde daha sık ortaya çıkar. Bunun sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, erkeklerdeki hormonal ve damarsal hassasiyetin bu tabloyu tetiklediği düşünülmektedir. Ayrıca stres ve kortizol düzeylerindeki farklılıklar da rol oynayabilir.
Çoğu vakada, evet. SSK genellikle birkaç ay içinde kendiliğinden geriler. Ancak bu dönemde yakın takip önemlidir. Görme merkezinde kalıcı hasar riskine karşı, doktorunuz sıvı birikiminin seyrini izleyerek müdahale zamanını belirler.
Evet, tekrarlayabilir. SSK geçiren hastaların bir kısmında aynı gözde veya diğer gözde yıllar içinde tekrar sıvı birikimi oluşabilir. Özellikle kronik stres altında olan bireylerde tekrarlama riski artar.
Genellikle geçici görme bozukluğu ile seyreder. Ancak sıvı uzun süre retinanın altında kalırsa ya da hastalık sık tekrarlarsa, görme merkezinde kalıcı bozulma meydana gelebilir. Bu durum kalıcı görme azalmasına neden olabilir.
Genellikle evet. Ancak görme bulanıklığı ve görüntü bozulması, özellikle ekran karşısında çalışanlarda geçici performans sorunlarına yol açabilir. Göz yorgunluğunu azaltacak önlemler almak ve dinlenme araları vermek faydalı olur.
Stres en büyük tetikleyicilerden biridir. Yüksek stres, vücutta kortizol seviyesini artırarak damar geçirgenliğini etkileyebilir. Ancak kortizon ilaçları, genetik faktörler ve uyku bozuklukları da hastalığı etkileyebilir. Yani tek başına stres değil, birden çok faktör birlikte rol oynar.
Evet. Kortizon içeren ilaçlar (hap, krem, burun spreyi dahil) SSK riskini artırabilir. Bu nedenle, özellikle kronik kortizon kullanan hastaların göz şikâyetlerini ciddiye alması ve retina muayenesi yaptırması önerilir.
Çoğu hasta tedavi sonrası normal görmeye kavuşur. Ancak bazı kişilerde görme kalitesinde hafif dalgalanmalar veya renk hassasiyetinde azalma gibi kalıcı izler kalabilir. Bu durum genellikle geç teşhis ya da kronikleşmiş vakalarda görülür.
Santral Seröz Koryoretinopati Neden Olur?
SSK’nın kesin nedeni tam olarak bilinmese de bazı durumlar hastalığın ortaya çıkma riskini artırır:
Stres: En sık görülen tetikleyici. Kortizol düzeyini artırarak damarsal geçirgenliği etkileyebilir.
Kortizon (steroid) kullanımı: Ağızdan, burundan veya cilt üzerinden alınan kortizon içeren ilaçlar riski artırabilir.
Yüksek tansiyon ve uyku bozuklukları
Gebelik
Tip A kişilik yapısı (mükemmeliyetçi, stresli bireyler)
Genetik yatkınlık
Belirtiler Nelerdir?
Santral seröz koryoretinopati genellikle ani gelişir ve şu belirtilere neden olur:
Görmede bulanıklık (özellikle merkezde)
Düz çizgilerin eğri veya dalgalı görülmesi
Renklerin soluk algılanması
Görme alanının ortasında koyu bir leke
Cisimlerin olduğundan daha küçük (mikropsi) veya büyük (makropsi) görünmesi
Işık hassasiyeti
Bu belirtiler genellikle ağrısızdır ve çoğu hastada tek gözde görülür.
Teşhis Nasıl Konur?
SSK’nın teşhisi için yapılan göz muayenesi dışında bazı ileri görüntüleme yöntemleri kullanılır:
OCT (Optik Koherens Tomografi): Retina altındaki sıvı birikimi net olarak görüntülenir.
FFA (Fundus Florescein Anjiyografi): Sıvı sızıntısının yeri ve tipi belirlenir.
ICG (Indosiyanin Yeşili Anjiyografi): Koroid damarları detaylı olarak incelenir.
Bu görüntülemeler, hastalığın evresine ve tekrarlama durumuna göre tedavi planlaması için önemlidir.
Santral Seröz Koryoretinopati Tedavisi
Hastaların büyük bir kısmında (yaklaşık %85’inde) SSK 3 ay içinde kendiliğinden iyileşebilir. Bu süreçte:
Stres yönetimi
Kortizon içeren ilaçların kesilmesi (doktor kontrolünde)
Yakın takip
önerilir.
Ancak bazı hastalarda sıvı birikimi uzun sürer veya tekrar eder. Bu durumlarda tedavi gerekir:
• Lazer Fotokoagülasyon:
Sızıntı bölgesi belirlenerek düşük doz lazerle kapatılır. Seçilmiş vakalarda uygulanabilir.
• PDT (Fotodinamik Terapi):
Daha dirençli veya kronik vakalarda kullanılır. Işıkla aktive edilen özel ilaçlarla hedef damarlar kapatılır.
• Anti-VEGF Enjeksiyonları:
Sıvı birikimini azaltmaya yönelik göz içi iğne tedavisidir. Her hasta için uygun olmayabilir.
SSK Kalıcı Görme Kaybına Neden Olur mu?
Genellikle hayır. Hastaların çoğunda görme zamanla normale döner. Ancak:
Hastalık sık tekrarlarsa
Tedavi gecikirse
Kronikleşirse
makulada kalıcı hasar oluşabilir ve bu da kalıcı görme azalmasına yol açabilir. Bu nedenle düzenli takip önemlidir.
Kimler Risk Altındadır?
25–50 yaş arası erkekler
Kronik stres altında çalışanlar
Kortizon ilaçları kullananlar
Uyku bozukluğu yaşayanlar
Daha önce SSK geçirmiş bireyler
