Prof. Dr. Fevzi Şentürk
Neuro-ophthalmology
Neuro-ophthalmology, göz ile beyin arasındaki bağlantılarla ilgilenen, görme siniri (optik sinir), göz hareketlerini kontrol eden sinirler ve beyin kaynaklı görme bozukluklarını inceleyen özel bir tıp alanıdır.
Görme bozukluğu her zaman gözün kendisinden kaynaklanmaz; bazen beyin, sinir sistemi veya sinir iletim yollarındaki bir sorun da görme kaybına neden olabilir. Nörooftalmoloji, işte bu gibi durumların tanı ve tedavisinde hayati rol oynar.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Nörooftalmoloji, gözle beyin arasındaki bağlantıları etkileyen hastalıklarla ilgilenir. Bu alanda en sık görülen hastalıklar:
Görme siniri iltihabı (optik nörit)
Çift görme (diplopi)
Göz siniri şişmesi (papil ödem)
Görme alanı kayıpları
MS veya beyin tümörlerine bağlı görme bozukluklarıdır.
Şu belirtilerden biri varsa nörooftalmolojik bir değerlendirme gerekebilir:
Ani ya da ilerleyici görme kaybı
Göz hareketlerinde kısıtlılık
Çift görme
Görme alanında boşluklar
Göz sinirinde şişlik
Göz bebeklerinde asimetri
Baş ağrısı ile birlikte görme problemleri
Hayır. Çoğu nörooftalmolojik hastalık aslında gözün arkasındaki sinir yollarını, beyin sapını veya merkezi sinir sistemini etkiler. Bu nedenle hem göz hem de nörolojik değerlendirme gerekir.
Optik nörit, özellikle genç erişkinlerde görülür ve genellikle tek taraflı, ani görme kaybı ile başlar. Bazı vakalarda görme tamamen düzelebilir, ancak Multipl Skleroz (MS) gibi hastalıkların ilk belirtisi olabilir. Mutlaka araştırılması gerekir.
Görme alanı testi, göz siniri ve beyinle ilgili sorunlarda nerede ve ne büyüklükte bir kayıp olduğunu gösterir. Tanıda ve tedavi takibinde vazgeçilmezdir.
Bazı göz problemlerinin kaynağı gözde değil beyinde olabilir. Beyin tümörü, MS, inme veya sinir iletim bozuklukları gibi sorunları tespit etmek için MR görüntüleme gerekebilir.
Altta yatan hastalığa göre değişir. Örneğin optik nörit bazen tamamen düzelirken, tümöre bağlı basılarda cerrahi gerekebilir. Önemli olan erken tanı ve doğru tedaviyle ilerlemenin durdurulmasıdır.
Evet. Gözlükle düzelmeyen ya da açıklanamayan görme kayıplarında görme siniri veya beyin kaynaklı nedenler araştırılmalıdır. Bu noktada nörooftalmolojik değerlendirme çok önemlidir.
Nörooftalmolojik Hastalıklar Nelerdir?
1. Optik Nörit (Görme Siniri İltihabı)
Görme azalması, göz hareketleriyle ağrı
Genellikle gençlerde görülür
Multipl skleroz (MS) gibi sistemik hastalıklarla ilişkili olabilir
2. Psödotümör Serebri (İdiyopatik Kafa İçi Basınç Artışı)
Baş ağrısı, bulanık görme, çift görme
Özellikle genç kadınlarda, obezite ile ilişkili
Göz sinirinde şişme (papil ödemi) saptanır
3. Papil Ödem (Göz Siniri Başında Şişlik)
Beyin içi basınç artışıyla ilişkilidir
Görme kaybı geçici olabilir, ancak nedeni mutlaka araştırılmalıdır
4. Görme Siniri Tümörleri
Özellikle çocuklarda veya genç erişkinlerde
Görme azalması yavaş ve sinsi şekilde ilerler
Erken tanı, kalıcı kayıpların önlenmesi açısından önemlidir
5. Çift Görme (Diplopi)
Göz kaslarını kontrol eden sinirlerdeki felçler nedeniyle gelişebilir
Şeker hastalığı, hipertansiyon, beyin tümörleri veya MS gibi hastalıklarla ilişkili olabilir
6. Görme Alanı Kayıpları
Beyin sapı, optik sinir yolu veya arka görme merkezindeki lezyonlardan kaynaklanabilir
İnme (felç), tümör, travma gibi birçok sebep olabilir
Nörooftalmolojik Şikâyetler Neler Olabilir?
Aşağıdaki belirtiler, nörooftalmolojik değerlendirme gerektirebilir:
Ani veya ilerleyici görme kaybı
Göz hareketlerinde kısıtlılık
Çift görme
Görme alanında karanlık veya boşluklar
Göz bebeğinde asimetri
Baş ağrısı ile birlikte görme bozukluğu
Göz siniri başında ödem ya da solukluk
Tanı Nasıl Konur?
Nörooftalmolojik hastalıkların tanısında göz muayenesine ek olarak aşağıdaki testler gerekebilir:
Görme alanı testi
Görme siniri (OCT) görüntülemesi
Beyin MR veya BT görüntüleme
Kan testleri (otoimmün veya enfeksiyon taramaları)
Göz kas hareketlerinin değerlendirilmesi
Nörolojik konsültasyon
Tedavi Yöntemleri
Tedavi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Bazı durumlar ilaçlarla kontrol altına alınabilirken, bazı vakalarda beyin cerrahisi, kortizon tedavisi, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar veya fizik tedavi gerekebilir.
Erken tanı ve multidisipliner yaklaşım (göz doktoru + nörolog) ile pek çok nörooftalmolojik hastalık başarılı şekilde yönetilebilir.
